Havacılık Terimleri

ABN- Aeredrome Beacon
Havaalanı işaret ışığı

ACC- Area control Centre or Area control
Saha kontrol merkezi veya Saha kontrol

ACFT-A/C- Aircraft
Uçak

ACN - Aircraft Classification Number
Uçak sınıflandırma numarası

AD-A/D Aedrome
Havaalanı

ADF- Automatic Direction-Finding equipment
Otomatik yön bulma cihazı

ADIZ- Air Defence Identification Zone
Hava savunma tanıtma bölgesi

ADNC - Air Defence Notification Center
Hava savunma bildirim merkezi

ADR - Advisory Route
Tavsiyeli yol

ADS-Ads Air Defence Sector
Hava Savunma bölgesi

ADZ-Adz Advise
Tavsiye etmek

AF- Audio Frequency
Ses frekansı

AFB- Air Force Base
Hava Üssü

AFC-Automatic Frequency Control
Otomatik frekans kontrolu

AFIL- Flight Plan Filled in the Air
Havada doldurulan uçuş planı

AFIS- Aerodrome Flight Information Service
Havaalanı uçuş bilgi servisi

AFIS- Automated Flight Inspection System
Otomatik uçuş kontrol sistemi

AFS- Aeronautical Fixed Service
Sabit Havacılık Servisi Hizmet

AFTN- Aeronautical fixed Telecommunication Network
Sabit Havacılık Haberleşme Şebekesi

AGA- Aerodrome, Air Rootes and Ground aids
Havaalanı, hava yolları ve yer yardımcıları

AGL -Above Ground Level
Arazi seviyesinden olan yükseklik

AIC -Aeronautical Information Circular
Havacılık Enformasyon (bilgileri) tamimi

AIP- Aeronautical Information Publication
Havacılık Enformasyon (Bilgileri) yayını

AIRAC- Aeronautical Information Regulation ve control
Havacılık bilgileri düzen ve denetimi)

AIS- Aeronautical Information services
Havacılık Enformasyon Hizmetleri

ALS- Approach Light System
Yaklaşma ışık sistemi

ALT-alt- Altitude
İrtifa

ALTN- Alternate
Yedek

AOC- Air Operation Centre
Hava hareket merkezi

AP-A/P- Airport
Hava Limanı

APP-App- Approach Control Office or Approach Control
Yaklaşma Kontrol Ofisi veya yaklaşma kontrol

ARP- Aerodrome Referance Point
Meydan referans noktası

ARR -Arrival
Varış

ATA- Actual Time of Arrival
Gerçek varış zamanı

ATC- Air Traffic Control
Hava Trafik Kontrol

ATCC- Air Traffic Control Center
Hava Trafik Kontrol Merkezi

ATD- Actual Time of Departure
Gerçek kalkış zamanı

ATFM- Air Traffic Flow Management
Hava trafik akışı yönetimi

ATFMU- Air Traffic Flow Management Unit
Hava trafik akışı yönetim birimi

ATN- Aeronautical Telecommunication Network
Havacılık Haberleşme Şebekesi

ATS- Air Traffic Services
Hava Trafik Hizmetleri (Servisleri)

AH- Air Warning
Hava ihbarı (Alarm)

AHACS- Airborne Warning and Control System
Havadan ihbar ve kontrol Sistemi

AWY- Airway
Hava yolu

AWOS- Automatic Weather observation System
Otomatik Hava Gözlem Sistemi

BCSI- Broadcast
Radyo yayın

BDRY- Boundary
Sınır

BEA- British European Airways
İngiliz Avrupa Hava Yolları

CAA- Civil Aviation Authority
Sivil Havacılık Otoritesi

CAT- Category
Kategori, sınıflandırma

CAVOK- Ceiling and Visibility OK
Meteorolojik tavan ve görüş elverişli olması

CEAC- Committee For European Airspace Coordination
Avrupa Hava Sahası

CIDIN- Common ICAO Data Interchange Network ICAO
Müşterek (ortak) bilgi alışveriş şebekesi

CIV- Civil
Sivil, Devlete ait

CL- Center-line
Merkez hattı (pist merkez hattı

CLSD- Closed
Kapalı

CHL- Cancel or Cancelled
İptal veya iptal edilmiş

COM-Communication
Haberleşme

COMINT- Communication İntelligence
Muhabere İstihbaratı

COP- Change-Over Point
Değiştirme Noktası(Uçak alıcısının başka bir istasyona ayarlama noktası

CPL- Current Flight
Plan Geçerli Uçuş Planı

CTR- Control Zone
Kontrol Bölgesi

CNS- Communications, Navigation and Surveillance
Muhabere, Seyrüsefer ve gözetim

D/F- Direction Finder
İstikamet bulucu

DEP- Departure
Kalkış

DEST- Destination
Gidilecek yer (Hedef)

DFTI- Distance from touchdown indicator
Teker koyma noktasından uzaklık göstergesi

DLA- Delay
Gecikme

DMF- Distance measuring Equipment
Mesafe ölçme cihazı

DSE- Double side band
Çift kenar band

DIG- Date Time Grup
Tarih saat grubu

DUPE- Duplication İkinci kere
Mükerrer

DVOR- Doppler VOR Doppler VOR
Mania yansımalarında daha az Etkilenen, anten sistemi geliştirilmiş VOR

EANPG- European Air Navigation Planning Group
Avrupa Hava Seyrüsefer Planlama Grubu

EAT- Expected Approach Time
Muhtemel yaklaşma zamanı

ECAC- European Civil Aviation Conference
Avrupa Sivil havacılık konferansı

ELEV-el- Elevation
Rakım, irtifa

EMERG- Emergency
Olağanüstü durum

ETA- Estimated Time of Arrival
Tahmini varış zamanı

ETC- Etcetera (and the rest, and soforth.)
Vesaire (v.s.)

ETD- Estimated Time of Departure
Tahmini kalkış zamanı

EUR- European Region
Avrupa bölgesi

EUROCONTROL- European Organization for the Safety of air 0Navigation
Hava seyrüsefer emniyeti için Avrupa Teşkilatı (ICAO’nun Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyet Teşkilatı
FAA- Federal Aviation Administration
Amerika Birleşik Devletleri Sivil Havacılık Teşkilatı

FAC- Final approach course
Son yaklaşma hattı

FAF- Final approach fix
Son yaklaşma fiksi

FAP-Final approach point
Son yaklaşma noktası

FIC- Flight Information centre
Uçuş bilgi merkezi

FDPS- Flight Data Processing System
Uçuş bilgileri işleme sistemi

FIR- Flight Information Region
Uçuş Bilgi Bölgesi

FIS- Flight Information service
Uçuş Bilgi Hizmeti (Servisi)

FL- Flight Level
Uçuş Seviyesi

FM- Frequency Modulation
Frekans Modülasyonu

FM- Fan Marker
Fan Marker

FUO- Foreign object damage
Yabancı cisimdem meydana gelen hasar (Meydan PAT sahasındaki taş, kuş v.s.)

FPL- Filled Flight
Plan, Doldurulmuş Uçuş Planı

FREO- Frequency
Frekans

FT- Feet (Dimensional Unit)
eet (Ölçü

FTC- Fast Time Constant (Elc.)
Sürat zaman sabitesi

FANS- Future Air Navigation
Geleceğin Hava Seyrüsefer Sistemi

GCA- Ground controlled approach
Yerden kontrollu yaklaşma

GMT- Greenwich Mean Time
Greenwich saati (UTC)

GND- Ground
Yer

GP- Glide Path
Süzülüş Yolu

GRP- Group
Grup-Gruplandırma

GS- Ground Speed
Yer Sürati

GST- Glide Slope Intercept Altitude
Süzülme açısını kesiş irtifaı
HA- Continuous day and night service
Gece ve gündüz devamlı hizmet

HAA- Height above airport elevation
Hava alanı üzerinde irtifa

HAT- Height above touchawn
Teker koyma noktası üzerinde irtifa

HOG- Heading
Baş,( Yön)

HEL- Helicopter
Helikopter

HIPAR- High Power acquisition radar
Yüksek takatlı yakalama radarı

HOSP- Hospital Aircraft
Hastane uçağı

HR- Hours
Saat

HS- Service available during hours of scheduled operations
Tarifeli uçuş süresince sağlanan hizmet

HX- No specific working hours
Belirli çalışma saatı yok


IAC- Initial Approach Course
İlk yaklaşma kursu

IAF- Initial Approach Fix
İlk yaklaşma fiksi

IAF- Instrument approach and Landing Chart
Aletle yaklaşma ve iniş planı haritası

IAS- Indicated Airspeed
Gösterge sürati (Uçaktaki sürat saatinin gösterdiği hızdır

IATA- Internatinol Air Transport Assocation
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği

ICAA- Internatinol Civil Airports Assocation
Uluslararası Sivil Hava Meydanları Birliği

ICAN- International Comission for Air Navigation
Uluslararası Hava Seyrüsefer komitesi

ICAO- International Civil Aviation Organization
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı

ID- Identifier or Identify
tanıtıcı ve tanıtma

IFALPA- International Federation of Airlines Pilots
Uluslararası Havayolu Pilot Federasyonu

IFATCA- International Federation Air Traffic Controllers Association
Uluslararası Hava Trafik Kontrolörleri Birliği

IFF- Identification Friend / Foe
Dost veya Düşman tanıma

IFR- Instrument Flight Rules
Aletle Uçuş kuralları

IFRB- International Frequency Registration Board
Uluslararası Frekans Tescil Heyeti

ILS- Instrument Landing System
Aletle iniş sistemi

IM- Inner Marker
İç marker

IMC- Instrument meteorological conditions
Aletli Meteorolojik şartlar

INA- Initial Approach
İlk yaklaşma

INBD- Inbound
Geliş

INCERFA- Uncertainity Phase
Şüphe hali

INFO- Information
Bilgi

INOP- Inoperative
Çalışıyor, yürürlükte

INS- Inertial Navigation System
Uçağı belirlenen sevkeden sistem

IR- Ice on Runway
Pistte kar var

ISA- International Standart Atmosphore
Uluslararası Standart Atmosfer

ITU- International Telecommunication Union
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği

L- Left (Runway Identification)
Sol (Pist tanıtması)

LASER- Light Aplification by Stimulated Emision of Radition
Işınlamanın tahrik edilmiş yayını yolu ile ışık şiddetlendirilmesi (Yükseltilmesi)

LAT- Latitude
Enlem

LCA- Lowest Coverage Altitude
Asgari kaplama irtifa

LDA- Landing Distance Available
İniş mesafesi müsait

LIDAR- Light Detection and Ranging
Işıkla tesbit ve menzil bulma

LLZ- Localizer (ICAO)
(Localizer (ICAO)

LMT- Local Mean Time
Lokal saat

LOC- Localizer (FAA)
Localizer (FAA)

LCm- Compass Locator at Outer Marker
Dış Marker kompas locator

LOPAR- Low Power Acquisition Radar
Alçak takatlı yakalama radarı

LORAN- Long Range Air Navigation System
Uzun mesafe hava seyrüsefer sistemi)

MAA- Maximum authorized altitude
Müsade edilen azami irtifa

MAPT- Missed Approach Point
Pas geçme noktası

MDA- Minimum descent altitude
Asgari alçalma irtifa

METAR- Aviation Routime Weather Report
Periyodik (Rutin) Hava raporu

MES- Microwave System
Mikrodalga iniş sistemi

MM- Middle Marker
Orta marker

MOCA- Minimum obstruction clearence altitude
Asgari mania müsade irtifa

MODE- Meteorogical Operational Telecomunications Network
Meteorolojik Bilgi Alışverişi Haberleşme Servisi

MGL- Mean Sea Level
Deniz Seviyesi

MTBF- Mean Time Between Failures
Arızalar arasındaki zaman aralığı

MTI- Moving Target Indicator
Hareketli hedef göstericisi

NADGE- NATO Air Defence Ground Envirenment
NATO Hava Savunma Yer Tesisleri

NAMSA- NATO Maintenance and Supply Agency
NATO Bakım ve İkmal Acentası

NAV- Navigation
Seyrüsefer

NAVAID- Air Navigation Facility
Hava Seyrüsefer Kolaylıkları

NDE Non- Directional radio Beacon
Yönlendirilmiş radyo bikını

Ni-na- Nautical Miles
Deniz Mili

NOF- International NOTAM Ofiice
Uluslararası NOTAM Ofisi

NOTAM- Notice to Airmen
Havacılara duyuru (ilan – bilgi)

OM- Outer Marker
Dış Marker

OPR- Operator or Operate or Operative or Operating or Operational
İşletici, Operatör, çalışmaya hazır, çalışan

OPS- Operations
Çalışma

O/R- On request
istek üzerine

ORB- Orbit
Dairevi uçuş (Orbit)

P- Prohibited (Area)
Yasak (Bölge)

PANS- Procedures for air navigation services
Hava seyrüsefer hizmetleri için usuller

PAPI- Precision approach path indicator
Hassas yaklaşma hat göstergesi

PAR- Precision Approach Radar
Hassas yaklaşma radarı

PAT-
Pist-Apron-Taksiyolu

PCN- Pavement Classification Number
Kaplama sınıflandırma numarası

PLN- Flight Plan
Uçuş Planı

PPI- Plan Position Indicator
Plan mevki göstericisi

PSGR- Passengers
Yolculuk

PWR- Power
Güç


QBI- Compulsory IFR Flight
Zorunlu IFR uçuş

QFE- Atmospheric pressure at Aerodrome Elevation
Havaalanı irtifaında atmosferik basınç

QFU- Magnetic Orientation of Runway
Pistin manyetik yönü

QNH- Altimeter Sub-scale Setting to obtain elevation when on the ground
Yerdeyken altimetreyi geçerli irtifaya ayar etmek (pist başında)

RIGHT- Runway Identification
Sağ (Pist tanıtması

R/T- Receiver-Transmitter
Alıcı-verici

RAC- Rules of Air and Air Traffic Services
Hava ve Hava Trafik hizmet Kuralları

RADAR- Radio Detection and ranging
Radyo ile bulma ve menzil ölçme (Radar)

RCC- Rescue Co-ordination Center
Arama-Kurtarma Koordinasyon

RPL- Repetitive Flight Plan
Sürekli uçuş planı

RRP- Runway Reference Point
Pist referans noktası

RSC- Rescue Sub-Centre
İkinci derecede kurtarma merkezi

RSR- En-Route Surveillance radar
Yol kontrol radarı

RVR- Runway Visiul range
Pist görüş mesafesi

RWY- Runway
Pist

RNAV- Area Navigation
Saha Seyrüseferi

SAR- Search and Rescue
Arama ve kurtarma

SATKOM- Satellite Communications
Peyk (Uydu) Muhaberesi

SELCAL- Selective calling System
Seçerek çağıran sistem

SHORAN- Short Range Navigation
Kısa mesafe seyrüseferi

SHAPE- Supreme Headquarter Allied Powers Europe
Avrupa Mut.Kuvvetleri Yüksek karargahı

SIA- Standart Instrument Arrival
Standart Aletli yaklaşma

SIAP- Standart Instrument Approach Procedure
Standart Aletli yaklaşma usulü

SID- Standart Instrument Departure
Standart Aletli kalkış

SITA- Airlines Worldwide Telecomunications and Information Services
Havayolu şirketlerinin haberleşme hizmetlerini yürüten kuruluş

SNOWTAM- Snow NOTAM
Kar NOTAMI

SOC- Sector Operation Center
Bölge Hareket Merkezi

SONAR- Sound navigation and Ranging
Ses ile seyrüsefer ve mesafe

SOS- Save our Souls
Mors haberleşmesinde tehlike sinyali

SPL- Supplementary Flight Plan
Ek eçuş Planı mesajı

SSR- Secondary Surveillance Radar
Karşılıklı MODE (KOT) gönderme ve Cevaplama sistemi ile çalışan radar işaret ışığı

STA- Stright in Approach
Direk yaklaşma

STANAG- Standardization Agreement
Standartlaştırma anlaşmaları

STAR- Standart Instrument Arrival Route
Standart aletli geliş yolu

STC- Sensitivity Time Constant
Hassas zaman sabitesi

STN- Station
İstasyon Muhabere, SSY v.s.

STOL- Short Take-off and Landing
Kısa kalkış ve iniş

SYCBL- Serviceable
Hizmette, faal

SX- Simplex
Aynı anda tek yönlü alma veya gönderme yapan muhabere sistemi


T- Temperature
Isı

TACAN- Tactical Air Navigation
Taktik hava seyrüseferi

TAF- Tactical Air Force
Taktik hava kuvveti

TAR- Terminal Area Surveillance Radar
Terminal sahası izleme radarı

TAS- True Air Speed
Hakiki hava sürati

TAX- Taxiing or taxi
Uçağın yerde rule yapması yada taksi

TDZ- Touchdown Zone
Tekerlek koyma bölgesi

TFC- Traffic Trafik
Mesaj trafiği, uçak trafiği v.s.

TMA- Terminal control Area
Terminal kontrol sahası

TO- Technical Order
Teknik (Emir), Talimat

TODA- Take of Distance Available
Kalkış için koşu mesafesi

TTR- Target Tracking Radar
Hedef Takip Radarı

TYOR- Terminal VOR
Terminal VOR

TWR- Aerodrome control Tower or Aerodrome control
Havaalanı Kontrol Kulesi veya Meydan kontrol

TWY- Taxiway
Taksi yolu

UAR- Upper Air Route
Yüksek seviye havayolu (24500 ft üstü

UCA- Upper Control Area
Yukarı kontrol sahası

UTC- Coordinated Universal time
Düzenlenmiş uluslararası zaman

VASIS- Visual Approach Slope Indicator System
Işıklı süzülme açısı veren görerek yaklaşma sistemi

VER- Vertical
Dikey

VFR- Visual Final Rules
Görerek Uçuş Kuralları

VHF- Very High Frequency (30 to 300 Khz)
Çok yüksek frekans (30-300 Khz)

VIP- Very Important Person
Çok önemli kişi

VIS- Visibility
Görüş, görüş mesafesi

VLC- Very Low Frequency (3 to 300 Khz)
Çok alçak frekans (3-300 Khz)

VMC- Visual Meteorological Conditions
Meteorolojik şartların görüşe müsait bulunması

VOR- VHF Imnidirectional radio Range
VHF frekansı çalışan çok yönlü radyo radyo seyrüsefer istikamet cihazı

VORTAC- VOR and TACAN Combination
Eşleştirilmiş VOR ve TACAN

VSP- Vertical Speed
Dikey sürat
WAC- World Aeronautical Chart
Dünya Havacılık Haritası ((ICAO) 1:1.000.000) ((ICAO) 1:1.000.000)

WX- Weather
Hava, hava durumu

YD- Yards
Yarda (0.9144 m.

Z- Zulu time (greenwich mean time)
Londra mahalli saati


Kısaltmalar


A



Acft: Aircraft (Ucak)

A/C: Aircraft (Ucak)

A/D: Aerodrome (Havalimanı

AFF :Affirmative (Evet)

AF D: Airfield (Havaalanı

ALT: Alttitude (Irtifa)

Alt.set: Altimeter Setting (Altimetre Ayarı

APCH: Approach (Yaklasma)

APP: Approach (Yaklasma)

APT: Airport (Havalimanı

ARPT: Airport (Havalimanı

Arpt.Elev.: Airport Elevation (Havaalanı Referans Noktası

ARR: Arrival (Varıs)

ARP: Airport Referance Point (Havaalanı Referans Noktası

ASDA: Acceleration-Stop Distance Available (Mevcut Hızlanma ve Durma Mesafesi)



B



CC: Correct (Dogru)

CIRC: Circling

CLR: Clearance (Ucagın Havalimanını terketme izni)

CLRD: Cleared (Serbest Kılmak)

CRS: Course (Istikamet)

C/M: Climb and Maintain (Tırman ve Muhafaza et)

CTA: Control Area (Kontrol Sahası

CTR: Contol Zone (Kontrol Bolgesi)



C



DCT: Direct (Direkt)

DEL: Delivery

DEP: Departure (Gidis)

DES: Descend (Alcalam)

D/M: Descend and Maintain (Alcal ve Muhafaza et)

DNWD: Downwind (Ruzgaraltı

DA: Decision Ailttitude (Karar verme Irtifası

DH: Decision Height (Karar verme Yuksekligi)



E



EXP: Expect (Beklemek)



F



FL: Flight Level (Ucus Seviyesi)

FRQ: Frequency (Frekans)

FAF: Final Approach Fix (Son Yaklasma Noktası

FSS: Flight Service Station (Ucus Servis Istasyonu)



G



GND: Ground (Yer)

GP: Glide Path (Alcalma Yolu)

GS: Glide Slope (Alcalma Egimi)



H



H: Helipad

HI: High Intensity (Yuksek Yogunluk)

HDG: Heading (Ucus Bası





I



IAF: Initial Approach Fix (Ilk Yaklasma Noktası

ILS: Instrument Landing System (Aletli Inis Sistemi)

INBD: Inbound

IM: Inner Marker



K



KIAS: IAS in Knots

KT: Knots



L



LDA: Landing Distance Available (Mevcut Inis Mesafesi)

LI: Low Intensity (Alcak Yogunluk)

LLZ: Localizer

LMM: Localizer Middle Marker



M



MIN: Minima

MAPT: Missed Approach Point (Pas Gecme Noktası

MDA: Minimum Decision Alttitude (Minimum Karar Verme Irtifası

MDH: Minimum Decision Height (Minimum Karar Verme Yuksekligi)

MIM: Minimum Sector Area (Minimum Sektor Sahası

MM: Middle Marker

MSA: Minimum Safe Alttitude (Minimum Guvenlik Irtifası

MVA: Minimum Vectoring Alttitude (Minimum Vektor Irtifası



N



NIL: Nothing

NM: Nautical Miles



O



OCA: Optical Clearence Alttitude (Maniaya Musaade edilen Irtifa)

OCH: Optical Clearence Height (Maniaya Musaade edilen Yukseklik)

OM: Outer Marker

OUTBD: Outbound



P



PAPI: Precision Approach Path Indicator (Hassas Yaklasma Yol Gostergesi)

POS: Position (Pozisyon)



R



RGR: Roger

R/M: Reaching Minima

RDR: Radar

R/V: Radar Vectors

RWY: Runway (pist)

Rwy.Elev.: Runway Elevation (Pist Referans Noktası

REIL: Runway End Identifier Lights (Pist Bitimini Belirten Isıklar)

RVR: Runway Visual Range (Pist Gorus Mesafesi)



S



S/: Specialized

SID: Standart Instrument Departure (Standart Aletli Gidis)

STAR: Standart Terminal Arrival Route (Standart Terminal Varıs Rotası

STBY: Stanbye

SQ: Squawk

STD: Standard



T



TA: Transition Alttitude (Degisim Irtifası

TODA: Take-off Runway Available (Mevcut Kalıs Pisti)

TODA: Take-off Distance Available (Mevcut Kalkıs Mesafesi)

TWR: Tower (Kule)



V



VECT: Vectors



W



WILCO: Will Comply

WX: Weather (Havadurumu)

www.icamtech.net